دسته بندی: علوم انسانی » علوم اجتماعی
فرمت فایل دانلودی: rar
فرمت فایل اصلی: doc
تعداد صفحات: 24
حجم فایل:20 کیلوبایت
قیمت: 7000 تومان
چکیده : اگر فرآیند ادراک را حاصل تعامل سه عنصر فاعل شناسا، متعلق شناسایی و شناخت بدانیم ، بسیاری از نظریات مطرح شده در حوزه اندیشه اسلامی در خصوص علم و ادراک را می توان حول محور دو نسبت موجود بین سه عنصر یاد شده سازماندهی کرد. تعدادی از نظریات مهم عهده دار تبیین نسبت علم و ادراک و محکی عنه آن است و برخی از نظریات ناظر به رابطه ادراک با فاعل شناسایی است . نظریه «اتحاد عاقل و معقول » از آن دسته نظریاتی است که به رابطه اخیر راجع می شوند. در این مقاله ، نظریه اتحاد عاقل و معقول از منظر تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است . نگارنده قبل از گزارش تاریخی ، اصطلاحات و مفاهیم مأخوذ در عنوان بحث را ایضاح نموده است .
مقدمه
نظریه «اتحاد عاقل و معقول » و به تعبیر دقیقتر «اتحاد عالم و معلوم » را می توان نظریه ای عرفانی ـ فلسفی دانست . عارفان مسلمان ، پیش از حکمای اسلامی متعرض این مسأله شده اند و در آثار خود به بحث درباره آن پرداخته اند . ] فناری چاپ سنگی : 82؛ ابن ترکه چاپ سنگی : 68، 86، 89؛ ابن عربی 1405: 360؛ قونوی 1362: 197؛ قیصری 1375: 92 [ این نظریه در فلسفه اسلامی معرکه آرا بوده است . گروهی ، که در رأس آنان ابن سینا (428 ـ 370 ق .) قرار دارد، بشدت با این نظریه مخالفت کرده اند؛ و گروه دیگری به تبعیت از ملاصدرا (1050 ـ 980 ق .) ضمن قبول این نظریه براهین عدیده ای بر آن اقامه کرده اند و آن را بر مبنای محکم فلسفی استوار نموده اند ] صدرالدین شیرازی 1981 ج 3: 324 [ .
عارفانی که متعرض این مسأله شده اند، در چند و چون آن اختلاف نکرده اند، و اساساً رویکرد آنان به این بحث از منظر متفاوتی بوده است . آنان نظریه «اتحاد عالم و معلوم » را در پاسخ به این پرسش که حقیقت آدمی چیست مطرح کرده اند و گوهر انسانی را چیزی جز علم و اندیشه ندانسته اند. در حالی که فیلسوفان عمدتاً از منظر هستی شناسی به این مسأله نگاه کرده اند و پس از تبیین جایگاه وجودشناختی علم ، عالم و معلوم ، به بررسی دو نسبتی که میان این سه عامل وجود دارد، پرداخته اند. در واقع «اتحاد عالم و معلوم » بیانگر نسبت میان عالم یا فاعل شناسا با علم است .
تصادفی